Đâm đuống là một tục lệ thường thấy được người Mường tổ chức vào các dịp Tết, cưới hỏi hay làm nhà. Nó được hình thành từ cuộc sống lao động vất vả của người nông dân vùng trung du, từ việc giã gạo bằng chày, bằng cối của phụ nữ. Đâm đuống không chỉ là một tục lệ lâu đời mà còn ẩn chứa những giá trị tâm linh và nhân văn sâu sắc. Người Mường thường quan niệm rằng nếu như tiếng đuống càng vang thì năm đó bà con sẽ có mùa màng bội thu, mọi điều may mắn. Đi tìm hiểu chi tiết hơn về tục đâm đuống của người Mường qua bài viết sau đây của chúng tôi nhé!
Đâm đuống là một nét văn hóa độc đáo của người Mường đã có từ lâu đời
Đâm đuống của đồng bào dân tộc Mường (tỉnh Hòa Bình) là một tục lệ đẹp đã có từ lâu đời. Thể hiện sự trân trọng thành quả lao động của con người trong sản xuất nông nghiệp. Và tình đoàn kết của bà con bản Mường. Đâm đuống là hình thức giã gạo, nhưng là giã gạo trong hội lễ, có tính nghệ thuật và tính tổ chức.
Đồng bào Mường đâm đuống bằng cối gỗ hình chiếc thuyền độc mộc dài từ hai tới ba sải tay. Chiếc chày giã dài như đòn gánh, giữa thân thon để vừa tay cầm. Mở đầu lễ đâm đuống là màn trình diễn của đội cồng chiêng. Sau đó, thầy mo sẽ thực hiện nghi lễ cầu khấn. Bằng việc vẩy nước xung quanh khu vực làm lễ. Sau phần lễ, âm thanh của các nhạc cụ truyền thống vang lên và nghi thức đâm đuống bắt đầu.
Theo phong tục truyền thống, các cô gái trong trang phục dân tộc của mình sẽ cầm cây chày gỗ thực hiện động tác đâm đuống. Theo nhịp tay đâm đuống mau hay chậm, âm thanh cũng chuyển điệu sang những tiết tấu khác nhau… Lúc tiếng chày vang lên theo nhịp điệu, âm thanh của các nhạc cụ truyền thống khác cũng phụ họa, tạo thành bản nhạc vui tươi, khỏe khoắn, rộn ràng.
Giữ gìn và phát huy tục lệ đâm đuống của người Mường
Bà Hà Thị Bêu, chủ homestay Xuân Trường ở xóm Chiến. Xã Vân Sơn, huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình chia sẻ. “Người Mường ở đây tin rằng tiếng đuống càng vang. Càng rộn ràng thì năm đó sẽ mưa thuận gió hòa. Mùa màng bội thu, nhiều điều may mắn. Du khách đến với chúng tôi rất háo hức được thưởng thức tiết mục đâm đuống truyền thống. Chính vì vậy, homestay của chúng tôi cũng thường xuyên tái hiện lễ đâm đuống. Để giới thiệu nét đẹp văn hóa truyền thống với du khách.
Những ngày lễ, tết, đội đâm đuống tham gia biểu diễn. Thu hút đông đảo nhân dân trên địa bàn đến tham gia và cổ vũ. Đặc biệt, đội đâm đuống của xã đã đoạt giải nhì tại cuộc thi trình diễn văn hóa. Nghệ thuật dân tộc Mường trong Chương trình “Tuần Văn hóa – Du lịch tỉnh Sơn La” năm 2018 tổ chức tại huyện Mộc Châu.
Các nghệ nhân biểu diễn đâm đuống ở địa phương cũng thường xuyên đi biểu diễn. Giao lưu khắp cả nước để quảng bá, phát huy tục lệ này”. Đâm đuống thường được người Mường tổ chức. Vào dịp Tết, hội mùa, cưới xin và dựng nhà để cầu mưa. Cầu mùa màng tươi tốt bội thu. Đến nay, đâm đuống không chỉ mang ý nghĩa là một hình thái lao động mà tồn tại như một tục lệ cổ truyền.