Máu cuống rốn là nguồn tế bào gốc quý giá dự kiến sẽ được ứng dụng rất nhiều trong hàng loạt các phương pháp điều trị bệnh hiểm nghèo cho trẻ và chính người thân của trẻ ở tương lai không xa. Ở thời điểm hiện tại, việc lưu trữ tế bào gốc máu cuống rốn được mọi người gọi vui như là một loại bảo hiểm sinh học trọn đời mà những bậc làm cha làm mẹ dành tặng cho con cái. Thực tế, đây cũng thật sự là một nước đi thông minh, sáng suốt và cực kỳ phù hợp với tiến bộ của nền y học hiện đại. Để tìm hiểu xem việc lưu trữ tế bào gốc máu cuống rốn có những lợi ích nào đối với sức khoẻ của con người, mời các bạn hãy cùng theo dõi bài viết của gwaam.com sau đây nhé!
Mục lục
Khái niệm lưu trữ tế bào gốc máu cuống rốn
Khái niệm máu cuống rốn
Cuống rốn và bánh nhau là bộ phận giúp cung cấp chất dinh dưỡng nuôi thai nhi trong tử cung người mẹ. Máu cuống rốn là máu được lấy từ cuống rốn và nhau thai sau khi sinh con và cắt rốn. Trước đây, cuống rốn và nhau thai được xem như một loại rác thải y tế. Chúng thường được bỏ đi sau mỗi ca sinh nở.
Tuy nhiên, các nghiên cứu y học đã chỉ ra rằng. Máu cuống rốn cung cấp dồi dào tế bào gốc tạo máu. Và các tế bào gốc tạo máu này được ứng dụng trong hỗ trợ, điều trị nhiều bệnh lí khác nhau. Đồng thời, khả năng ứng dụng của tế bào gốc tạo máu được lấy từ máu cuống rốn tương tự như tế bào gốc tạo máu được lấy từ trong tủy xương và máu ngoại vi.
Khái niệm tế bào gốc
Tế bào gốc là dạng tế bào đặc biệt. Nó có khả năng tự tái tạo và biệt hoá thành những tế bào chuyên biệt. Chính những đặc điểm này mà tế bào gốc đang được nghiên cứu, ứng dụng rộng rãi trong điều trị bệnh di truyền, bệnh do cơ quan tạo máu, bệnh miễn dịch.
Tế bào gốc lấy từ máu cuống rốn có thể được sử dụng trong điều trị và hỗ trợ hơn 80 bệnh lý. Bao gồm bệnh bạch cầu, u lympho, ung thư máu, suy tủy, bệnh tự miễn (tiểu đường). Hoặc các bệnh rối loạn di truyền (như thiếu máu, tan máu bẩm sinh),…
Ngoài ra, tế bào gốc máu cuống rốn có thể biệt hóa thành những tế bào của những mô khác. Ví dụ như cơ (cơ vân, cơ tim), tế bào gan, tế bào thận, tế bào não, tế bào phổi, tế bào da và tế bào tuyến tụy,… Vì vậy, ngoài điều trị huyết học, tế bào gốc máu cuống rốn còn được nghiên cứu trong điều trị nhiều bệnh lý khác. Tiêu biểu như tổn thương tim, tổn thương tủy sống, tổn thương não,…
Tế bào gốc có thể lấy từ 03 nguồn. Đó là máu ngoại vi, tủy xương, máu cuống rốn. Ngoài ra, tế bào gốc được lấy từ máu cuống rốn là những tế bào nguyên thủy hơn so với tế bào gốc được lấy từ máu ngoại vi và tủy xương. Nghĩa là tế bào gốc máu cuống rốn có độ thích ứng cao hơn. Nó phát triển nhanh hơn và tạo ra những tế bào máu khỏe mạnh.
Khái niệm lưu trữ tế bào gốc máu cuống rốn
Do đó, lưu trữ MCR thực chất là lưu trữ nguồn tế bào gốc quý giá. Việc lưu trữ nhằm phục vụ cho việc hỗ trợ. Cùng với đó là điều trị nhiều bệnh lí và rối loạn tế bào trong tương lai. Nếu lưu trữ MCR. Vậy thì trong tương lai, người bệnh khi cần sử dụng tế bào gốc để hỗ trợ, điều trị bệnh. Đây sẽ là nguồn tế bào gốc phù hợp nhất. Nó không gây ra những phản ứng thải ghép của cơ thể.
Thậm chí nếu người thân trong gia đình cần sử dụng tế bào gốc để điều trị. Vậy thì khả năng phù hợp giữa người bệnh và mẫu MCR của trẻ sẽ cao hơn so với nguồn tế bào gốc từ những người không cùng huyết thống. Tuy nhiên, việc lưu trữ MCR ngoại vi và tủy xương đòi hỏi kỹ thuật phức tạp. Có xâm lấn và tốn kém hơn nên máu cuống rốn được ưu tiên sử dụng.
Những căn bệnh mà tế bào gốc máu cuống rốn có thể chữa trị
Ngày nay, rất nhiều cha mẹ muốn lưu trữ MCR cho con ngay khi trẻ vừa chào đời. Từ đó nhằm mục đích tạo nguồn dự trữ tế bào gốc cho tương lai. Đồng thời sử dụng trong các trường hợp cần thiết (điều trị và hỗ trợ điều trị bệnh lí). Hơn nữa, nguồn tế bào gốc này còn có thể sử dụng trong điều trị bệnh cho những người thân trong gia đình. Nếu như những người đó có chỉ số sinh học phù hợp với bé.
Năm 1987, ca ghép MCR đầu tiên trên thế giới được bác sĩ Eliane Gluckman tại Bệnh viện Saint-Louis, Paris (Pháp) thực hiện. Bệnh nhân 05 tuổi mắc bệnh thiếu máu Fanconi. Bệnh nhân được ghép tế bào gốc từ MCR của em gái sơ sinh. Ca ghép đã diễn ra thành công. Và kể từ đó đã có hơn 40.000 ca ghép được thực hiện và hơn 25.000 bệnh nhân được cứu sống.
Sử dụng tế bào gốc MCR trong điều trị bệnh. Đặc biệt là các bệnh hiểm nghèo đã chứng minh được hiệu quả tuyệt vời. Tính tới nay, đã có trên 80 bệnh có thể chữa khỏi nhờ tế bào gốc từ MCR. Trong đó có nhiều bệnh lý của hệ tạo máu, rối loạn miễn dịch di truyền. Cụ thể như:
- Các bệnh ác tính về máu: Ung thư máu, đa u tủy xương, thalassemia.
- Các bệnh tự miễn: Tiểu đường, lupus ban đỏ.
- Các rối loạn chuyển hóa.
- Bệnh liên quan tới hệ thần kinh: Tự kỷ, bại não.
- Tái tạo mô bị tổn thương do xơ gan, bỏng.
- Các bệnh về sụn khớp.
Chi tiết về kỹ thuật lưu trữ tế bào gốc máu cuống rốn
Thu thập MCR được xem là kỹ thuật đơn giản, dễ thực hiện. Đồng thời không gây đau đớn cho cả mẹ và bé. Nó có thể áp dụng cho cả sinh mổ và sinh thường. Trước khi sinh, người mẹ cần đến các cơ sở lưu trữ MCR xét nghiệm sức khỏe. Việc này nhằm đảm bảo bản thân không mắc các bệnh như truyền nhiễm, ung thư, bệnh miễn dịch, nhiễm trùng. Đồng thời đảm bảo đủ điều kiện lưu trữ MCR theo quy định của cơ sở lưu trữ.
Tương tự như kỹ thuật lấy máu toàn phần. Khi sản phụ sinh, nhân viên thu thập MCR sẽ sử dụng đầu kim của túi thu thập nối vào tĩnh mạch rốn. Sau đó thu thập MCR dựa vào áp lực dòng chảy. Trong túi thu thập đã có chứa sẵn chất chống đông để ngăn hình thành cục máu đông. Máu cuống rốn có thể được thu thập trước hoặc sau khi sổ nhau.
Thời gian có thể lưu trữ máu cuống rốn
Máu cuống rốn sau khi được thu thập sẽ được chuyển về ngân hàng tế MCR. Sau đó tiến hành các bước xử lý tiếp theo. Việc này nhằm loại bỏ những thành phần thừa. Từ đó gạn tách lấy tế bào gốc và lưu trữ. Nhiều gia đình băn khoăn về thời gian lưu trữ MCR.
Trên thực tế rất khó xác định thời gian lưu trữ tối đa MCR. Vì thực tế trên thế giới các ngân hàng MCR mới chỉ tồn tại được khoảng 30 năm. Tuy nhiên, các nhà khoa học cho rằng. MCR được bảo quản trong điều kiện âm sâu có thể lưu trữ được vô thời hạn. Điều này được dựa trên 02 giả thuyết:
- MCR được lưu trữ ở nhiệt độ dưới -190 độ C. Đây là mức ngừng các hoạt động sinh học.
- Tinh trùng và các tế bào khác khi được lưu trữ trong vòng 50 năm. Nó vẫn có thể hoạt động sau khi giải đông.