.Một trong những điểm mà người ta thường nhắc tới về Costa Rica đó chính là đây là một trong những quốc gia hạnh phúc nhất. Tuy nhiên, điều gì làm họ hạnh phúc đến vậy thì vẫn chưa ai có thể giải đáp. Một trong những lý do được đưa ra đó là bởi họ sống gần gũi và bảo tồn thiên nhiên. Vấn đề này luôn được đặt lên hàng đầu tại đất nước này. Việc bảo vệ thiên nhiên ở Costa Rica xuất phát từ văn hóa cổ. Đặc biệt phải kể đến tộc người Bribri – những người luôn sống theo văn hóa sống xanh. Cùng chúng tôi tìm hiểu cụ thể hơn về tọc người Bribri trong bài viết dưới đây nhé.
Mục lục
Giới thiệu về Costa Rica
Thế giới biết đến Costa Rica như một điểm đến của các cảnh quan hùng vĩ, từ rừng mây trong những khu rừng nhiệt đới xanh mướt, những bãi biển nhiệt đới đến những ngọn núi xanh bát ngát. Nhưng con người và văn hóa của Costa Rica mới là điều khiến đất nước này trở nên đặc biệt và độc đáo. Costa Rica là nơi sinh sống của khoảng tám nhóm bộ tộc chính, trong đó bộ tộc Bribri có số dân lớn nhất. Theo chỉ số đo lường hạnh phúc (Happy Planet Index) của Ðại học Yale, Hoa Kỳ và theo các nhà khoa học cũng như giới bảo vệ môi trường, Costa Rica dẫn đầu bảng xếp hạng các quốc gia hạnh phúc nhất thế giới. Ðây cũng được coi là khu bảo tồn sinh thái tốt nhất trên hành tinh của chúng ta.
Với diện tích hơn 51.000km2 – chưa bằng vùng Rhônes Alpes nằm giữa sông Rhônes và dãy núi Alpes nổi tiếng của Pháp, đất nước nhỏ bé này ở vùng Trung Mỹ, giáp với biển Caribe ở phía Đông và biển Bắc Thái Bình Dương ở phía Tây, với chiều dài bờ biển tổng cộng 1.290km. Costa Rica giáp với Nicaragua ở phía Bắc và Panama ở phía Nam Đông – Nam. Tổng cộng, Costa Rica có 51.100km2 lãnh thổ cộng thêm 589.000km2 lãnh hải.
Giới thiệu về người Bribri
Sâu trong khu vực phía Nam Costa Rica gần biên giới Panama, người Bribri cư trú rải rác khắp dãy núi Talamanca, tỉnh Limon. Tên gọi Bribri có nghĩa là dũng cảm, can đảm. Đây cũng là tính cách của người Bribri – bộ tộc vượt qua được thử thách của thời gian để duy trì nền văn hóa, tín ngưỡng truyền thống đặc sắc. Người Bribri chủ yếu nói hai ngôn ngữ, tiếng Tây Ban Nha và ngôn ngữ bản địa Bribri. Ngôn ngữ bản địa thường được người Bribri sử dụng trong gia đình, nhà thờ và trong các nghi lễ truyền thống.
Hiện nay, người Bribri vẫn đang sống tại các ngôi làng ở xa xôi hẻo lánh. Một số người phải di chuyển bằng đường sông để đến các thị trấn. Tuy nhiên, đây cũng là cách để người Bribri duy trì đời sống văn hóa và tránh bị ảnh hưởng từ xã hội bên ngoài. Tại các làng nơi người Bribri sinh sống vẫn có nước sinh hoạt. Tuy nhiên nguồn điện hạn chế do công nghệ chưa phát triển tại các khu vực hẻo lánh. Mỗi ngôi làng đều có trường học, các tòa nhà cộng đồng, các nhà hội họp và các nhà thờ. Nhà của một gia đình Bribri thường mang hơi hướng mộc mạc, được dựng bằng gỗ với mái lợp bằng lá cọ.
Đời sống hàng ngày của người Bribri
Người Bribri kiếm sống bằng cách trao đổi nông sản, hàng thủ công. Ngoài ra họ cũng phát triển du lịch sinh thái và đặc biệt là các sản phẩm từ cacao. Phần lớn thực phẩm của người Bribri được lấy từ các nông trại tự cung tự cấp trong mỗi gia đình. Bộ tộc Bribri duy trì phương thức sản xuất nông nghiệp hữu cơ trong các khu vườn và trang trại. Bữa ăn của người Bribri gồm có các món truyền thống từ thịt gà, gạo, đậu, các loại rau xanh và cacao.
Nguồn thu nhập chính của người Bribri là từ trồng và thu hoạch chuối, cacao, cam, ngô, cà phê, đậu và lúa. Bên cạnh đó, du lịch sinh thái tạo nguồn thu nhập cho người Bribri. Đây cũng là một cách để du khách thế giới biết thêm về lối sống truyền thống của bộ tộc. Nguồn thu từ ngành du lịch bền vững đã giúp hỗ trợ việc xây dựng cơ sở hạ tầng của các ngôi làng và trung tâm cộng đồng của bộ tộc.
Trải nghiệm những nét đặc trưng tại bộ tộc Bribri
Trong các chuyến tham quan, các nhóm khách du lịch sẽ được tới một ngôi làng của người Bribri. Qua đó trải nghiệm văn hóa truyền thống của bộ tộc. Hướng dẫn viên sẽ đưa các nhóm khách đi bộ xuyên rừng. Trong quá trình ấy họ sẽ chia sẻ với du khách về đặc tính y học của các loài thực vật có trong rừng, nhất là cây cacao. Bột cacao thường được người Bribri sử dụng để hạ sốt và chữa rạn da.
Du khách còn được quan sách cách người Bribri làm chế biến hạt cacao. Họ tách vỏ cacao, rang, làm lạnh và nghiền hạt cacao thành sôcôla. Bên cạnh việc duy trì sinh kế, cây cacao đóng vai trò rất quan trọng trong đời sống văn hóa, tín ngưỡng của người Bribri. Theo truyền thống, cành cây cacao không được dùng làm củi đốt. Chỉ phụ nữ mới có thể chuẩn bị và phục vụ đồ uống cacao trong các nghi lễ thiêng liêng. Bộ tộc Bribri theo chế độ mẫu hệ. Đây là lý do phụ nữ thường là những người thừa kế đất đai qua nhiều thế hệ. Họ cũng là người sẽ chịu trách nhiệm trông coi việc chăn nuôi.
Tổng kết
Ngày nay, người Bribri luôn cố gắng duy trì văn hóa và truyền thống cổ xưa của họ. Hiện nay, khu vực sinh sống khá tách biệt với đời sống hiện đại. Mặc dù vậy bộ tộc Bribri luôn đoàn kết để xây dựng cộng đồng lành mạnh và tự túc. Người Bribri có ý thức bảo tồn văn hóa, coi trọng và sống hài hòa, cân bằng với thiên nhiên. Điều mà các bộ tộc khác có thể học hỏi từ người Bribri đó là họ sử dụng tài nguyên thiên nhiên một cách có trách nhiệm. Ngoài ra việc tôn trọng sự phát triển của tự nhiên cũng rất đáng học hỏi.