Châu Mỹ là châu lục được khám phá muộn nhất thế giới. Nơi đây đã từng là nơi của những nền văn minh vô cùng đa dạng và đặc sắc. Rất nhiều nền văn hóa vẫn còn tồn tại tới ngày nay. Điển hình của nền văn hóa bản địa Châu Mỹ chính là nền văn hóa của những người da đỏ. Nền văn hóa của người da đỏ cũng được chia nhỏ tùy theo bộ tộc. Hãy cùng gwaam tìm hiểu về nền văn hóa của bộ tộc Yurok. Bộ tộc này có gì đặc biệt? Điểm khác biệt của văn hóa người Yurok là gì? Hãy để chúng tôi giới thiệu cho bạn nhé!
Mục lục
Bộ tộc Yurok tại Bắc Mỹ
Bộ tộc Yurok là những người da đỏ Bắc Mỹ sống ở bang California, Mỹ – khu vực dọc theo hạ lưu sông Klamath và bờ biển Thái Bình Dương. Do lãnh thổ sinh sống truyền thống nằm trên biên giới giữa các khu vực văn hóa và sinh thái khác nhau, người Yurok đã kết hợp các tập quán điển hình của người da đỏ Bờ biển Tây Bắc Mỹ với nhiều đặc điểm và tôn giáo chung của người da đỏ ở California.
Từ thế kỷ 14, tổ tiên của người Yurok đã sinh sống trong những ngôi làng cố định dọc theo sông Klamath. Trong ngôn ngữ của bộ tộc, Yurok có nghĩa là “dòng chảy xuôi”. Người Yurok đôi khi tự gọi mình là Pulikla (người sống ở hạ lưu sông Klamath). Nhờ vào địa hình sông nước và rừng cây gỗ đỏ, cuộc sống của người Yurok đã được bảo vệ khỏi sự xâm lược từ các bộ tộc bên ngoài. Tài nguyên thiên nhiên có sẵn đã cung cấp nguồn thức ăn dồi dào. Điều này cho bộ tộc Yurok sinh sống cố định trong những ngôi làng quanh năm.
Tình trạng bộ tộc Yurok hiện nay
Là một bộ tộc hòa bình, người Yurok thường duy trì mối quan hệ tốt đẹp với các bộ tộc láng giềng. Họ cũng học nói các ngôn ngữ khác để có thể giao tiếp. Người Yurok xây dựng những ngôi nhà bằng ván giống như nhiều bộ lạc Tây Bắc Mỹ. Tuy nhiên, họ cũng chia sẻ những thực hành tôn giáo và văn hóa tương tự với những người da đỏ California khác.
Năm 1775, các nhà thám hiểm người Tây Ban Nha đã khám phá ra lãnh thổ của người Yurok. Vào những năm 1800, chính phủ Mỹ đã quyết định thành lập Khu bảo tồn dành cho bộ tộc Yurok ở Tây Bắc California. Trong những năm 1700, có khoảng 2.500 người Yurok sống trong 50 ngôi làng dọc sông Klamath. Hiện nay, Yurok là bộ tộc người Mỹ bản địa lớn nhất tại bang California với hơn 5.000 người. Trong những năm đầu của thế kỷ XXI, hầu hết người Yurok sống ở Khu bảo tồn Yurok. Từ đó, ngoài những ngành nghề chính như lâm nghiệp, ngư nghiệp, nông nghiệp, khai thác mỏ, người Yurok đã phát triển các ngành khác như khai thác mỏ, bất động sản, du lịch, dịch vụ bán lẻ…
Công việc sinh sống của người Yurok
Hầu hết người da đỏ bản địa tin rằng đất đai thuộc về tất cả mọi người. Họ chia sẻ tài sản của mình một cách tự do. Tuy nhiên, người Yurok không chỉ sở hữu đất đai mà còn buôn bán đất. Một số vùng đất được tất cả các thành viên bộ tộc sử dụng. Tuy nhiên, hầu hết các khu vực săn bắn và đánh cá đều thuộc sở hữu cá nhân. Nếu một người muốn câu cá tại khu vực đánh cá của người khác, họ phải thuê phần đất đó.
Đàn ông Yurol thường sử dụng đá để đẽo gỗ đỏ thành ghế đẩu, hộp đựng đồ, dụng cụ nấu ăn và ca nô độc mộc. Để làm xuồng, người Yurok thường đốt cháy phần giữa một khúc gỗ lớn dài 6-9 mét và chà mịn hai bên hông xuồng. Quá trình làm xuồng kéo dài từ 5 đến 6 tháng. Các bộ lạc khác thường mua xuồng của người Yurok vì tính tiện lợi của xuồng.
Người Yurok cũng tiến hành giao thương rộng rãi các mặt hàng với các bộ tộc khác. Các mặt hàng hay được trao đổi nhiều nhất là vảy của chim gõ kiến, muội núi lửa đen và da hươu trắng. Tiền của bộ tộc da đỏ này được gọi là Ali-cachuck.
Những nét văn hóa riêng của người Yurok
Những người giàu có nhất trong xã hội của bộ tộc Yurok sẽ sở hữu nhiều bộ trang phục khiêu vũ và đứng ra tổ chức các buổi lễ. Phụ nữ Yurok hay mặc váy may bằng da nai dài đến đầu gối và quấn một chiếc tạp dề phía trước. Váy cho những dịp đặc biệt còn được trang trí bằng vỏ sò hoặc vỏ bào ngư. Đàn ông và trẻ em Yurok thường chỉ mặc một chiếc khăn bó sát bằng da hươu). Trong thời tiết lạnh giá, cả đàn ông và phụ nữ đều khoác thêm áo choàng làm từ da hươu, nai, chó sói hoặc gấu mèo.
Nhà của bộ tộc này thường rộng 6 mét có kết cấu hình vuông. Chúng được ghép bằng các ván gỗ đỉ hoặc cây tùng. Những ván gỗ này được tách ra từ những cây đổ do bão hoặc cắt từ những cây lớn. Điều này cho phép cây cối vẫn sống mà không bị đốn đổ. Trong mỗi ngôi nhà, người Yurok thường đào một cái hố sâu 1-2 mét với đường kính từ 3-5 mét để làm bếp nấu ăn. Mái nhà có những tấm ván di chuyển được để tạo lỗ thông gió thoát hơi từ bếp. Tại các điểm đánh bắt cá hoặc hái lượm theo mùa, các gia đình dựng lều tạm bằng cành cây.
Tôn giáo của người Yurok
Tôn giáo truyền thống của họ quan tâm đến nỗ lực của một cá nhân nhằm thu hút sự trợ giúp từ siêu nhiên. Đặc biệt là thông qua sự sạch sẽ trong nghi lễ và với các nghi lễ vì lợi ích công cộng. Bộ lạc không thực hành trò chơi gốm , các điệu múa đeo mặt nạ, chạm khắc đại diện và các đặc điểm khác đặc trưng của các nước láng giềng Bờ biển Tây Bắc của họ.
Các buổi lễ lớn là củaChu kỳ Đổi mới Thế giới, đảm bảo lượng thực phẩm dồi dào, sự giàu có và hạnh phúc nói chung. Chu kỳ này bao gồm việc đọc thuộc lòng các công thức ma thuật. Cùng với việc lặp lại lời nói của một chủng tộc tinh linh cổ đại, và các hành vi khác. Sức mạnh tâm linh để chữa bệnh chỉ được ban cho phụ nữ. Sức mạnh này mang lại cho những pháp sư này uy tín và một nguồn của cải.