Afghanistan là một đất nước châu Á xa xôi. Dù cùng một châu lục nhưng đất nước này có những nét văn hóa hoàn toàn khác biệt đối với chúng ta. Một trong số những nét văn hóa độc đáo nhất ở đất nước này chính là việc đàn ông nước Afghanistan thích mặc váy. Trong cuộc sống đời thường và cả những dịp trọng đại thì đàn ông của đất nước này lựa chọn váy làm trang phục. Điều này khá là lạ lẫm đối với chúng ta, bởi ở Việt Nam chỉ có phụ nữ mới mặc váy. Để giải đáp thắc mắc cho bạn đọc về lý do đàn ông Afghanistan mặc váy, hôm nay chúng tôi đã viết bài viết này. Hy vọng sau khi đọc bạn sẽ có cái nhìn mới hơn về phong tục này của Afghanistan.
Mục lục
Văn hóa Afghanistan bị ảnh hưởng bởi nhiều nước
Afghanistan có một nền văn hóa trải dài hơn 3 thiên niên kỷ, ít nhất cũng khởi nguồn từ thời Đế chế Achaemenid vào khoảng 500 năm TCN nên chứa đựng nhiều điều khác biệt, lạ lẫm ít biết. Đặc biệt là việc nam giới thích… mặc váy. Ngôn ngữ chính thức của Afghanistan là Dari (còn gọi là Dari Persian) và Pashto. Khoảng 99% người dân của đất nước này theo đạo Hồi (gồm Hồi giáo Sunni và Hồi giáo Shia), 1% còn lại theo Thiên chúa giáo, đạo Sikh và đạo Hindu…
Afghanistan nằm ở trục giao thông chính của Trung Á, Nam Á và Trung Đông, do đó chịu ảnh hưởng rất lớn bởi nền văn hóa của những quốc gia thuộc khu vực này. Nghệ thuật của Afghanistan rất đa dạng. Loại tranh sơn dầu cổ xưa nhất thế giới được tìm thấy trên các tranh tường của những hang động ở đất nước này. Tranh thu nhỏ Ba Tư là nét đặc trưng trong văn hóa nghệ thuật của người Afghanistan, khởi nguồn từ triều đại Timurid và Safavid (1501 – 1736).
Đàn ông Afghanistan thích mặc váy
Từ những năm 1900, quốc gia này bắt đầu áp dụng các kỹ thuật phương Tây trong mỹ thuật. Ban đầu mỹ thuật của Afghanistan hầu như do nam giới thực hiện, song gần đây phụ nữ cũng tham gia lĩnh vực này. Những vật dụng bằng gốm và thảm của Afghanistan cũng rất nổi tiếng. Sự đa dạng của lịch sử đã giúp kiến trúc của đất nước này cực kỳ phong phú, với những ảnh hưởng khác nhau từ Hy Lạp, Ba Tư, Ấn Độ đến Trung Quốc và châu Âu trong những thế kỷ gần đây. Tôn giáo cũng có ảnh hưởng đáng kể đến kiến trúc, phản ánh chủ yếu của nguồn sáng tạo chính là cảm hứng lấy từ Phật giáo, Hồi giáo và Hỏa giáo (Zoroastrianism)…
Về âm nhạc, đất nước này có một di sản phong phú, bao gồm nhiều thể loại nhạc cổ điển, nhạc dân gian và nhạc pop hiện đại với sự pha trộn giai điệu Ba Tư, các nguyên tắc sáng tác của Ấn Độ và âm thanh từ các nhóm dân tộc như Pashtun, Tajiks và Hazaras. Nhạc cổ điển của Afghanistan có liên quan chặt chẽ với nhạc cổ điển Hindustani, trong khi đó phần lớn ca từ lại có nguồn gốc trực tiếp từ thi ca Ba Tư cổ điển và truyền thống Iran bản địa ở Trung Á. Ca từ thường bằng tiếng Dari và tiếng Pashto. Những nhạc cụ phổ biến ở đất nước này là đàn Santur, Rubab, Sitar, Chang, Harmonium hay Tanbur, bên cạnh trống Tabla và Dayereh; kèn Zurna hay những loại sáo (flute)…
Nét độc đáo trong văn hóa Afghanistan
Thi ca của Afghanistan chủ yếu được sáng tác bằng tiếng Dari và Pashto. Tuy nhiên ngày nay còn được viết bằng những ngôn ngữ khác. Từ thế kỷ 10 đến thế kỷ 15, đất nước này sản sinh những thi sĩ và tác gia nổi tiếng. Như Rumi, Rabi’a Balkhi, Khwaja Abdullah Ansari, Jami, Alisher Navoi và Sanai… Tạp chí thời trang còn nhận định phong trào đàn ông mặc váy bùng lên ở châu Á. Nó phần nào khẳng định sự bình quyền trong xã hội hiện đại. Một số nhà mốt và ngôi sao bắt đầu thúc đẩy phong trào đàn ông mặc váy.
Về ẩm thực, người Afghanistan rất chuộng các loại ngũ cốc. Ví dụ như lúa mì, bắp, lúa mạch và gạo. Họ không ăn đồ cay như những người Pakistan láng giềng. Họ rất thích ăn trái cây tươi và khô, đặc biệt là lựu, nho và dưa. Những món ăn phổ biến mà người Afghanistan thường dùng là Kabuli palaw. Cơm thập cẩm trộn với nho khô, cà rốt và thịt bò hoặc thịt cừu. Chorba hay Shorba là những loại súp và món hầm. Hummus làm từ đậu, gà nghiền. Nó trộn với nước cốt chanh, tỏi và nước mè rang tahini. Nó là bánh bao Manti hay món hầm thảo mộc Ghormeh sabzi.
Đàn ông Afghanistan mặc váy để thể hiện sự giàu có
Trang phục truyền thống của người Afghanistan cũng có nhiều thay đổi theo thời gian. Nam giới thường mặc trang phục hằng ngày là Shalwar Kameez. Nó còn gọi là Perahan Turban. Bên cạnh đó họ còn hay mặc chiếc váy làm bằng cotton, polyester. Nó có thể làm bằng vải len với áo khoác ghi-lê. Nó sẽ tạo nên sự trang trọng hơn cho bản thân. Họ thường sử dụng các loại mũ khác nhau. Ví dụ như khăn xếp, karakul, pakol, topi, kufi và chapan (áo khoác). Đôi khi một số người đàn ông đội hoặc quấn một chiếc keffiyeh trên đầu.
Trang phục truyền thống của phụ nữ rất độc đáo. Nó có những hình thêu thủ công tuyệt đẹp. Đặc biệt là kiểu thêu Kandahari doozi. Những chiếc váy cầu kỳ và lạ mắt được trang trí bằng chỉ vàng Zardozi. Nó đính hạt nhiều màu sắc khác nhau trên vải lụa. Phụ nữ Afghanistan thường mặc loại váy này trong những dịp đặc biệt và đám cưới. Họ còn mặc những trang phục giản dị làm từ vải lanh nhẹ và rộng rãi. Nó có thể dễ di chuyển. Đối với phần dưới của cơ thể, họ sử dụng quần phù hợp cùng với khăn trùm đầu. Họ dùng thêm ví và một đôi giày bệt có tên là Paizar.
Ngày nay phụ nữ Afghanistan thích mặc kiểu Shalwar Kameez khá giống với phong cách của Pakistan hoặc diện một chiếc váy dài đến mắt cá chân với một chiếc mũ đội đầu phù hợp. Kể từ ngày 15.8.2021, khi lực lượng Taliban chiếm chính quyền thì hầu như phụ nữ Afghanistan không còn mặc áo sơ mi với quần jeans dù rất thích.